Marineschepen.nl
 
   
 

Captain Phillips: onvoorspelbaar en intens

Bookmark and Share
Recensie datum: 24-10-2013

Vanaf 21 november 2013 is de film Captain Phillips te zien in de Nederlandse bioscopen, Marineschepen.nl werd uitgenodigd de film deze week al te bekijken. Het waargebeurde verhaal van kapitein Richard Phillips, die met zijn schip in handen van Somalische piraten viel bleek zeer geschikt voor zowel een boek als een film. In deze piratenfilm geen ooglapjes en houten benen, maar een serieuze kaping van een koopvaardijschip die eindigt na inmenging van de Amerikaanse marine. De film is enigszins rauw, onvoorspelbaar en intens. Het verhaal is niet alleen waargebeurd, de film voelt ook zo aan. Een absolute aanrader!

captain phillips
Exclusief beeld van de film; de reddingboot wordt achter USS Truxtun gesleept. (Foto: Universal Pictures)

Richard Phillips (gespeeld door Tom Hanks) kan vanaf het moment dat hij piraten ziet, niets anders doen dan alles uit de voortstuwing van de 155 meter lange Maersk Alabama laten persen om de piraten in skiffs af te schudden. Bakboord 15, stuurboord 15, brandslangen over de reling, de koopvaarder haalt 22 knopen, maar de piraten lopen in. Net als op de Afrikaanse savanne is een logge, eenzame prooi voor de Somalische kust ten dode opgeschreven. Het wachten is op de tanden in de keel van het containerschip.
Geen kijker zal dus verwachten dat de Maersk Alabama daadwerkelijk ontsnapt. Toch slaagt regisseur Paul Greengrass er in om de spanning tot ongekende hoogte op te voeren, terwijl de uitslag al vast staat.



Dat Greengrass de spanning zo goed weet op te voeren, heeft uiteraard te maken met zijn filmtechniek waarbij de camera vanuit de hand dicht op de huid van de acteurs zit en de uitstekende cast. De ervaren Tom Hanks heeft weer een rol waar hij zich helemaal in thuis voelt tegenover de (veelal) debuterende Somaliërs die hun toch niet zo eenvoudige rollen als piraten ijzersterk neerzetten. Greengrass wordt daarbij geholpen door het feit dat achterna gezeten worden door woeste, qat kauwende piraten met AK-47's ook echt eng is. Maar dat moet dan ook goed worden overgebracht en dat lukt zonder een seconde twijfel aan de echtheid van de film. Captain Phillips heeft veel weg van een ontzettend spannende documentaire.

captain phillips
Tom Hanks als Richard Phillips omgeven door piraten. (Foto: Universal Pictures)

Diepgang dankzij rol piraten
Behalve spannend is het verhaal ook interessant. Het geheel krijgt diepgang door de interactie tussen de piraten en gegijzelden aan boord van de Maersk. Want in plaats van de piraten neer te zetten als ééndimensionale slechteriken, laat Greengrass de kijker iets meer zien van de Somaliërs dan je zou verwachten. Dat begint al met een scene van voor het vertrek vanuit een weinig idyllisch Somalisch kustplaatsje.
Maar aan boord van de Maersk Alabama en in de reddingboot waar Phillips met piraten in beland, is duidelijk dat er meer achter zit; het zijn Somaliërs die onder druk staan van (andere) criminelen en geld voor hen verdienen met piraterij.

Al is het voor de piraten in eerste instantie dus te doen om geld, vrij snel is duidelijk dat ze geweld niet schuwen en de bemanning op de brug overleeft de eerste kogelregen ternauwernood. Eenmaal op de brug wordt wel gesproken van een zakelijke deal ("Relax, captain, relax. Just business. No Al Qaida. You stop the ship."), maar ook dan worden wapens driftig op de bemanningsleden gericht. Toch zijn dan de eerste tekenen te zien van realistische trekken die filmboeven vaak ontberen, en die later in deze film met regelmaat terugkomen.


Tweede trailer van de film Captain Phillips.

Geen romantische marinefilm
Captain Phillips is een maritieme film, geen echte marinefilm. Toch is de rol van de marine dermate groot dat regisseur Paul Greengrass voldoende ruimte had om herkenbare marinebeelden te tonen. Mede door zijn stijl en ook door de insteek van de film staat de film echter in groot contrast met bekende marinefilms. Zeker vergeleken met klassiekers in het marinegenre als Top Gun, The hunt for the Red October, Crimson Tide en Das Boot. Deze films zitten immers barstensvol marineromantiek en -heroiek, waar in Captain Phillips totaal geen sprake van is. Geen zingende bemanningsleden of beelden van marineschepen en -vliegtuigen in uitsluitend schemerlicht.

captain phillips
Exclusief beeld van de film. Navy Seals houden de nietsvermoedende piraten op de reddingboot onder schot. Behalve de leider van de Navy Seals zijn de andere rollen van de Seal eenheid gespeeld door voormalige leden van deze eliteclub. Greengrass wilde op deze manier de authenticiteit van de film verder verhogen. (Foto: Universal Pictures)

Een echt verhaal in een echt decor
Het verhaal is gebaseerd op de echte kaping in 2009 van de Maersk Alabama met Richard Phillips als kapitein. De gebeurtenissen werden destijds door de Amerikaanse media op de voet gevolgd en al heel snel zag Sony hier een verfilming in. Van meet af aan wilde regisseur Paul Greengrass het verhaal zo realistisch mogelijk neerzetten. Daar slaagde hij goed in, mede door het decor van marineschepen en koopvaardijschip. Alle eenheden die destijds een bijdrage leverden doen in de film weer mee, uitgezonderd het P-3 Orion patrouillevliegtuig van de Amerikaanse marine.

Voor iedereen en zeker voor kijkers die enigszins bekend zijn met de marine en/ of koopvaardij, is het goed om te zien dat zowel de firma Maersk Line als de US Navy heeft meegewerkt aan de film. Al vanaf het begin wilden beide organisaties graag meedoen, maar het kunnen leveren van schepen leek onmogelijk. Want Greengrass vroeg niet zomaar een schip, maar wilde een varend containerschip, een vliegdekschip van de Waspklasse, een torpedobootjager van de Arleigh Burkeklasse en een fregat van de OH Perryklasse. Plus helikopters en de bijbehorende krap tweeduizend man bemanningsleden.

Mearsk Line zag echter plotseling een zusterschip van de Alabama, de Maersk Alexander, in de Middellandse Zee met wat ruimte in de agenda. Niet alleen het schip maar ook de 22 bemanningsleden van de Alexander werden gedurende 60 dagen aan Paul Greengrass en zijn team overgedragen. Greengrass was daar zelf erg gelukkig mee: "Varend op een echt schip en toegang krijgen tot de echte bemanning was essentieel voor het filmproces. Je kon ze vragen stellen over wat zij zouden zeggen, wat zij zouden doen, waar zij heen zouden gaan, etc."

captain phillips
13 april 2009. USS Bainbridge, de reddingboot en op de achtergrond USS Wasp nadat Richard Phillips was bevrijd. (Foto: US Navy)

Opnamen aan boord marineschepen
De Amerikaanse marine bood Greengrass de kans om te filmen aan boord, maar dat moest dan wel in Norfolk aan de Amerikaanse westkust, ver weg van de filmindustrie. De filmmakers hoefden echter niet lang na te denken, want door alles mee te nemen naar de grote marinebasis, kregen zij wel de gelegenheid om gebruik te maken van drie marineschepen: USS Wasp (voor USS Boxer), USS Truxtun (voor USS Bainbridge) en USS Halyburton zelf. Had de filmcrew al veel moeite aan boord de Maersk Alexander, filmen op een marineschip was helemaal een uitdaging. Zo kon de crew niet zomaar aan boord stappen en dan de haven uitvaren. Dat zou immers teveel tijd kosten, de marineschepen waren al op zee en de dik 130 man tellende filmcrew werd verdeeld over zeven bootjes die de schepen op zee opzochten. Eenmaal naast de metershoge marineschepen moest de crew met apparatuur via touwladders aan boord.

Aan boord waren de uitdagingen niet voorbij. Het coördineren van de drie grote marineschepen, helikopters en een reddingboot bleek een heel karwei. Zeker doordat de reddingboot maximaal 3 knopen haalde; een snelheid die veel te laag was voor de marineschepen om goed bestuurbaar te blijven. Daarnaast was gekozen om de scene's in de commandocentrale van USS Bainbridge ook daadwerkelijk op te nemen aan boord. Het is dan handig dat marinepersoneel kan adviseren en als figuranten het geheel wat realistischer maken, maar commandocentrales zijn geen perfecte filmlocatie. Een voordeel is wel dat de Amerikaanse marine op hun destroyers nog steeds geen "daglichtcentrales" heeft zoals de Nederlandse marine. De ouderwetse donkere commandocentrales met blauwe gloed doen het uitstekend in de bioscoop!


The Hollywood Reporter in gesprek met Tom Hanks (Captain Richard Phillips) en Barkhad Abdi, de debuterende acteur die de leider van de piraten speelt.

Spoiler alert: Oscarwinnende slotscene
De 134 minuten lange film kent halverwege een kleine dip. De -overigens boeiende- scenes in de reddingboot, nadat de piraten met de kapitein van de Maersk Alabama zijn weggevaren, zijn soms wat veel van hetzelfde. Eigenlijk niet gek, want de piraten hebben daadwerkelijk 5 dagen met Phillips in het schuitje gedobberd. Toch remt het even de snelheid van het verhaal. Maar dat wordt al snel goed gemaakt met de ontwikkelingen die volgen met de bevrijding tot gevolg.

Tot zover gaat het verhaal volgens verwachting, maar (let op, hier wordt wat verklapt) waar je zou denken dat Phillips aan boord van de destroyer als held wordt onthaald, koos Greengrass overeenkomstig met de realiteit voor een scene in de ziekenboeg van het schip. Een emotionele en bijzondere scene is het resultaat, die volgens sommige websites een Oscar-nominatie waard is.

Mooi detail is daarbij dat de tegenspeelster in deze indrukwekkende laatste minuten van de film niet een doorgewinterde actrice is, maar de echte ziekenverpleegster van het schip waar de film werd gedraaid. Danielle Albert had zich eerder zonder verwachtingen opgegeven voor auditie aan boord en hoorde vlak voor de opname van de betreffende scene dat ze was gekozen. Met een schitterend slot van een schitterende film als resultaat.

Danielle Albert
Interview met Danielle Albert over haar acteerdebuut en de voortreffelijke slotscene. Klik voor het filmpje. (Bron: US Navy)



De film in Nederland
In Nederland krijgt de film extra aandacht via de Amsterdam Film Week; een grote marinedelegatie van 200 mannen en vrouwen is namelijk aanwezig bij de première op 29 oktober in Pathé Tuschinski te Amsterdam. De Nederlandse marine is immers sinds 2008 actief in de strijd tegen piraterij rond het Somalisch schiereiland en Zr.Ms. Johan de Witt heeft op dit moment de leiding over de EU anti-piraterijmissie Atalanta.

Met de Johan de Witt wordt de 29e vanuit Tuschinski via een live satellietverbinding contact gemaakt. Amsterdam Film Week-presentatrice Froukje Jansen zal een kort gesprek hebben met Force Commander CDR Peter Lenselink vanaf het LPD. Daarna wordt zowel in Tuschinski als aan boord van de JWIT de film vertoond.

Voorafgaand aan de film zal Commandant Zeestrijdkrachten, VADM Matthieu Borsboom uit handen van mevrouw Tineke Netelenbos, voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders, het Nederlandse exemplaar van het boek dat is geschreven door de echte kapitein Richard Phillips in ontvangst nemen.

Verder draait Captain Phillips in het kader van de Amsterdam Film Week op woensdag 30 oktober om 19.00 uur in De Balie, op vrijdag 1 november om 21.30 uur in Kriterion en op zaterdag 2 november om 21.45 uur in Cinecenter. Vanaf 21 november draait de film in bioscopen door heel Nederland.


Een interview van CNN met Barkhad Abdi, de debuterende acteur die de leider van de piraten speelt.

Waardering:Uitstekend
Kennis van de marine benodigd? Nee, maar maakt het wel interessanter. Overigens vliegen de Amerikaanse marine afkortingen je om de oren.
Cast: Tom Hanks, Barkhad Abdi, Barkhad Abdirahman, Faysal Ahmed, Mahat M. Ali, Michael Chernus, Catherine Keener
Volledige titel: Captain Phillips
Regisseur: Paul Greengrass
Scenario: Billy Ray (screenplay) en Richard Phillips
Filmmaatschappij: Universal Pictures
Jaar: 2013
Taal: Engels
Duur: 134 minuten







Marineschepen.nl
Contact
Over deze site
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram

Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Reviews
Boeken
Films
Games

Gerelateerde artikelen
Première Captain Phillips
Trailer Captain Phillips
Waspklasse
Arleigh Burke klasse